Crowdfunding ở Việt Nam dễ hay khó
Như đã đề cập ở trên, tuy rằng đây là một xu hướng tiến bộ trên thế giới nhưng việc tiếp cận mô hình này tại Việt Nam là một điều khá khó khăn vì dù sao đây cũng chỉ là một mô hình đầu tư mới.
Crowdfunding bao gồm cả quyên góp và từ thiện (Donate), góp vốn cho vay (Lending), góp cổ phần (Equity) hoặc là những phần quà tri ân từ chủ dự án dành cho những nhà đầu tư nếu dự án đó kêu gọi vốn thành công ( Reward- Based). Tất cả những yếu tố này đều có được khi người ta tin vào tương lai dự án gọi vốn. Vì thế, cốt lõi của Crowdfunding là: niềm tin cộng đồng.
Crowdfunding xây dựng cho chúng ta một cơ cấu mà chúng ta tin tưởng bỏ tiền vào và chúng ta có thể chia sẻ việc đầu tư này cùng với những người có cùng niềm tin rằng dự án sẽ thành công.
Tuy nhiên, để có được niềm tin cộng đồng thì không phải là điều dễ dàng. Hiện nay, trong xã hội ngày càng phát triển, không ít người thường dùng nhiều mánh khóe để có thể lừa gạt lẫn nhau nhằm chuộc lợi. Chắc hẳn không ai còn xa lạ gì với những trò lừa đảo trong kinh doanh diễn ra nhan nhản đã bị lật tẩy trên các phương tiện truyền thông đại chúng như báo chí, phóng sự… Điều đó khiến cho sức mạnh niềm tin ngày càng suy giảm.
Không khó để bắt gặp những ánh mắt hoài nghi khi một người ăn xin giơ tay ra xin tiền vì ai cũng đắn đo, suy nghĩ xem, thật sự họ có gặp hoàn cảnh khó khăn như vậy hay không. Dần dần chính những điều này tạo ra khoảng cách, tạo ra sự nghi ngờ khiến con người trở nên mất niềm tin vào nhau. Và một dấu chấm hỏi đặt ra ngay tại đây. Liệu rằng sẽ có ai chấp nhận đầu tư cho một dự án mà họ chưa nắm chắc được sự thành công hoặc rằng tin tưởng sự đầu tư đó sẽ đưa lại cho họ một khoản lợi nhuận trong tương lai như đã được hứa hẹn hay không hoặc chủ dự án sẽ cho ra đời sản phẩm và đưa đến cộng đồng như đã hứa hay không?
Bên cạnh đó, có một sự khác biệt về văn hóa giữa phương Tây và phương Đông. Cách nhìn về thất bại khác biệt khiến Crowdfunding chưa thể là nơi mọi người sẵn sàng đưa lên ý tưởng của mình và gọi vốn. Bởi vì người châu Á nhìn chung sẽ dễ nhận được chỉ trích, dèm pha hơn là ủng hộ và khi thất bại thì cũng là một thất bại công khai, mất mặt. Với môi trường làm ăn chú trọng đến mối quan hệ như ở châu Á thì việc đầu tư cho một người xa lạ trên internet thật sự không dễ dàng chút nào.
Mặt khác, ngay tại thị trường Việt Nam chưa có nhiều giao dịch online cùng với hệ thống luật pháp còn chưa quy định về Crowdfunding cũng là một trở ngại lớn trong vấn đề gây dựng niềm tin.
Tuy nhiên, nói vậy nhưng không vì thế mà Crowdfunding không có cơ hội phát triển tại Việt Nam, minh chứng rõ nét cho điều trên là sự thành công của không ít dự án vừa và nhỏ thực hiện bằng hình thức kêu gọi vốn cộng đồng.
Mô hình crowdfunding tham gia thị trường Việt Nam lần đầu tiên vào cuối năm 2013. Lúc này cộng đồng trong nước vẫn chưa có một hiểu biết nhất định về việc chủ dự án tìm kiếm đầu tư bằng kêu gọi vốn cộng đồng, ngay cả những nhà đầu tư hay còn gọi là người tài trợ (Backer) cần thời gian để hình thành thói quen đầu tư cho các dự án nhỏ từ tiền cá nhân của mình.
Chuồn Chuồn Couples là một trong những dự án đầu tiên tham gia huy động vốn cộng đồng trong nước năm 2013. Chị Phạm Thanh Thúy Vy, phụ trách truyền thông gây quỹ của dự án cho biết, dự án gặp trở ngại khá lớn từ tâm lý thích “nhấn like động viên” hơn việc đầu tư trực tiếp bằng tiền mặt cho những dự án của người Việt. Ngoài ra, hệ thống thanh toán trực tuyến còn nhiều lỗi kỹ thuật gây khó khăn cho người muốn đóng góp. Sau một tháng tìm hiểu và thử nhiều cách huy động nguồn lực khác nhau, website gây quỹ thông báo dự án Chuồn Chuồn Couples gây quỹ được 10 triệu. Đây là mục tiêu ban đầu do dự án đề ra.
Tiếp theo là một dự án không thể không nhắc đến đó là: dự án Crowdfunding cho Tập 1- Bộ truyện Long Thần Tướng. Trong bối cảnh cả nước đang hướng về biển Đông do sự kiện Trung Quốc đưa giàn khoan HD 981 vào trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam vào ngày 3/5/2014. Bộ truyện tranh về lịch sử Long Thần Tướng đã gợi lên được phần nào tinh thần yêu nước, tự hào dân tộc của người dân Việt.
Tiếp nối sự thành công của dự án Long Thần Tướng, đã có thêm những dự án được các bạn trẻ mạnh dạn Crowdfunding và đã thành công trên những lĩnh vực MV ca nhạc như dự án MV : “Hẹn ước”- Tây Hồ Kỳ Duyên của nhóm kịch Chuồn Chuồn Giấy- một nhóm kịch café diễn mô hình cổ trang nổi tiếng tại TP.HCM, khởi động từ tháng 1/2014và kết thúc vào ngày 9/2/2015 thì huy động thành công, tổng số tiền huy động được là 10,423,000 VNĐ.
Qua một số những ví dụ về Crowdfunding thành công tại Việt Nam, chúng ta có thể thấy rằng: so với những dự án Crowdfunding hàng ngàn, hàng triệu USD trên thế giới thì những con số chục triệu hay là hàng trăm triệu VNĐ chỉ mới ở mức độ khiêm tốn nhưng chúng ta hoàn toàn có thể tin tưởng rằng, mô hình này sẽ được áp dụng và phát triển hơn nữa tại Việt Nam trong tương lai.
Ngọc Huyền – FirstStep.vn
Nguồn: news.firststep.vn
